Cellulit
Słowo Cellulite pochodzi z
języka francuskiego i oznacza liposklerozę, czyli
chorobę tkanki podskórnej nazywaną również "skórka
pomarańczową". Utrwalone potocznie określenie
Cellulitis jest z medycznego punktu widzenia błędne.
Dermatolodzy mianem Cellulitis określają rzadko
występujące zapalenie tkanki podskórnej, w którym
stan zapalny jest bardziej rozległy i głębszy niż w
róży.
Do niedawna Cellulit uważano jedynie za defekt
estetyczny, dziś wiemy już że jest to złożona
choroba tkanki tłuszczowej, określana jako: obrzękowo-włóknisto-stwardnieniowa
patologia tkanki podskórnej. Termin ten choć
nieprzyjemny dla ucha dość dokładnie oddaje charakter
zmian do jakich dochodzi w przebiegu choroby.
Cellulite dotyczy ok. 80 - 90% kobiet, głównie w
okresie po pokwitaniu i jest stanem dość powszechnie
spotykanym, aczkolwiek nie u wszystkich osób zmiany są
widoczne gołym okiem.
Przyczyny
powstawania cellulitu mogą wynikać z:
- zaburzeń równowagi
hormonalnej
- nierównomiernej
wrażliwości tkanek na hormony (zależna od
aktywności aromatazy)
- zaburzeń przepływu krwi
w tkance podskórnej
- zburzeń metabolizmu i
magazynowania tłuszczów w adipocytach
Jednym z ważniejszych
czynników odpowiedzialnym za nasilenie zmian są
zaburzenia równowagi hormonalnej. Estrogeny i hormony
wytwarzane w nadnerczach są przekształcane pod wpływem
enzymu aromatazy w hormony aktywnie wpływające na
rozwój tkanki tłuszczowej. U kobiet (inaczej niż u
mężczyzn) wytwarzanie i przebudowa tkanki tłuszczowej
jest zależna właśnie od lokalnej gospodarki
hormonalnej, a nie od ilości przyjmowanego pokarmu.
Nierównomierna aktywność aromatazy i zaburzenia
gospodarki hormonalnej powodują powiększanie się oraz
nieprawidłowy rozwój komórek tłuszczowych.
Za najważniejszą przyczynę liposklerozy uważa się
złożone zaburzenia przepływu krwi w tkance podskórnej,
a rozwój i postęp choroby zależy głownie od zastoju
krwi w mikrokrążeniu. I tutaj hormony po raz kolejny
odgrywają znaczącą rolę. Estrogeny zmniejszają
napięcie drobnych żył i zwiększają
przepuszczalności naczyń włosowatych, progesteron zaś
powoduje rozkurcz mięśniówki drobnych naczyń,
powodując tym samym zastój i wzrost ciśnienia krwi w
mikrokrążeniu. Stan ten powoduje z kolei zwiększenie
ilości przesączającej się limfy z krwi do tkanek, co
doprowadza do powstawania mikroobrzęków (głównie w
przestrzeniach okołonaczyniowych). Powstaje jakby
dodatkowa bariera blokująca zaopatrywanie komórek
tkanki tłuszczowej w substancje odżywcze i
upośledzając ich metabolizm.
Adipocyty (komórki tłuszczowe) wykazują ponadto
zaburzenia magazynowania tłuszczów. Poprzez obniżenie
aktywności wewnątrzkomórkowej lipazy (enzymu
odpowiedzialnego za przemiany tłuszczów) adipocyty
znacznie powiększają swoją objętość. Przyczynia
się to do lokalnego wzrostu ciśnienia w tkankach co
wtórnie powoduje ucisk na naczynia krwionośne i
limfatyczne. Uciśnięte naczynia krwionośne nie są w
stanie sprawnie odbierać płynu nagromadzonego w
obrębie tkanki tłuszczowej, co pogłębia zburzenia
metabolizmu i magazynowania tłuszczów w adipocytach.
Powstaje jakby samonapędzające się, trudne do
przerwania błędne koło. Jeśli proces trwa
dostatecznie długo dochodzi ponadto do odkładania się
włókien kolagenowych w obrębie zrazików tkanki
tłuszczowej. W zależności od czasu trwania i
aktywności choroby w obrębie równomiernie rozwiniętej
tkanki tłuszczowej pojawiają się zgrubienia i guzki.
Są to właśnie obszary objęte procesem chorobowym.
Zaawansowanie zmian w
cellulicie
Wszystkie
panie łatwo mogą ocenić stan swojej tkanki podskórnej.
Na podstawie uzyskanego obrazu skóry wyróżnia się 4
stopnie nasilenia zmian.
- pojawiają się nieznaczne
pobruzdowania (skóra ujęta w fałd grubości ok.
5-8cm)
- występują większe
zagłębienia (skóra ujęta w fałd wykazuje
dodatni objaw "skórki pomarańczowej")
- zagłębienia występują
podczas napinania mięśni (samoistny objaw
"skórki pomarańczowej")
- guzki i nierówności
tkanki podskórnej są widoczne w spoczynku
Termografia - stopnie nasilenia
zmian
W specjalistycznych gabinetach
i ośrodkach medycyny estetycznej wykonać można
termografię, która uwidacznia zaburzenia ukrwienia w
różnych obszarach skóry.
- plamisty, nakrapiany obraz
nadmiernej przepuszczalności naczyń
włosowatych
- większe ogniska
przekrwienia, otoczone obszarami niedokrwienia
- obraz grudek i drobnych
guzków, określany mianem - leopardziej skóry
- duże, ciemne,
wybarwiające się obszary hypotermiczne
sąsiadujące z obszarami przekrwienia
Leczenie
Działanie kosmetyczne polega
na ;
- działaniu lipolitycznym
- działaniu
przeciwobrzękowym
- aktywowaniu przepływu
krwi w tkance tłuszczowej
- regulacji
przepuszczalności naczyń włosowatych
- hamowaniu aktywności
aromatazy steroidowej
Działanie lipolityczne
Wolny jod i jego związki
aktywują lipazę i przeciwdziałają gromadzeniu się
lipidów wewnątrz komórek tkanki tłuszczowej. Do tego
celu wykorzystuje się sole jodu oraz wyciągi roślinne
z wodorostów zawierające jod , jodową ekstensynę, a
także jodowany kolagen.
Działanie przeciwobrzękowe i
usprawniające mikrokrążenie
Biologicznie czynne substancje
takie jak flawonoidy i saponiny wykazują naturalne
działanie przeciwobrzękowe poprzez normalizację
przepuszczalności naczyń włosowatych i działanie
przeciwzapalne. Substancje te są składnikami roślin i
występują: w kasztanowcu zwyczajnym, krwawniku
pospolitym, nagietku lekarskim, rumianku, lukrecji,
szałwi, perełkowcu, zielu gryki, iglicy włoskiej oraz
w kozieradce.
Hamowanie aktywności aromatazy
steroidowej
W ostatnich latach pojawiły
się preparaty zawierające inhibitory (związki
hamujące działanie) aromatazy. Następstwem zahamowania
przetwarzania estrogenów w tkance podskórnej jest
zmiejszone odkładanie się tkanki tłuszczowej , a co za
tym idzie - odciążanie mikrokrążenia.
Produkowane obecnie preparaty
anty-cellulitowe zawierają większość wymienionych
powyżej aktywnych substancji, a dzięki odpowiednim
podłożom intensywnie penetruja w głąb tkanek.
Terapia cellulitu nie może
się jednak ograniczać tylko do stosowania kosmetyków.
Powinna być wsparta odpowiednio dobranymi ćwiczeniami
fizycznymi i zabiegami kosmetycznymi.
Wśród ćwiczeń fizycznych
najbardziej poleca się:
- pływanie
- gimnastykę
- aerobik
- biegi rekreacyjne
- jazdę na rowerze.
Zalecane zabiegi kosmetyczne to:
- Mezoterapia
- Egyptos
- drenaż limfatyczny
- masaż klasyczny
- masaż aparatem
ciśnieniowym
- Endermology
Aktywną terapię można
wspomagać również kąpielami kończącymi się zimnym
prysznicem nóg i pośladków. Jeśli wszystkie te
zabiegi okażą się nieskuteczne konieczne może okazać
się odsysanie tkanki tłuszczowej (tzw. liposukcja)
Osoby z tendencjami do
powstawania cellulitu powinny ponadto unikać
- noszenia zbyt ciasnych
spodni (uciskających i utrudniających
krążenie )
- noszenia obuwia na
wysokich obcasach (powyżej 5-8 cm)
- długotrwałego
przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej
- gorących kąpieli
- nadmiernego opalania się